Pro League vzw: wat leren de statuten ons?

Door het Coronavirus is het voetbalseizoen 2019-2020 vroegtijdig stopgezet. Niet alle voetbalclubs zijn tevreden over de maatregelen die de Pro League vzw genomen heeft in het licht van het komende seizoen. Hierdoor regent het procedures. 

Een ideaal moment om de statuten van de Pro League vzw eens onder de loep te nemen, op de vooravond van de beslissing van de algemene vergadering over het competitieformat met 16 ploegen voor volgend voetbalseizoen. 

Wat doet de Pro League vzw?

Artikel 3 van de huidige statuten omschrijft het doel o.a. als volgt:

"De vereniging heeft tot doel het profvoetbal in België te ontwikkelen en te bevorderen en te waken over de kwaliteit van het product.

Als leden zal zij uitsluitend alle Belgische profclubs groeperen die in de Eerste Afdeling van het Belgisch kampioenschap aantreden, en zal zij eventueel met toestemming van de K.B.V.B., het eventueel inrichten van kampioenschappen, voor de bij de vereniging aangesloten profclubs, op zich nemen. Onder Eerste Afdeling wordt vanaf 1 juli 2016 begrepen de voetbalcompetities Betaald Voetbal 1A en 1B, zoals beschreven in het Bondsreglement.

Zij is gemachtigd door haar leden om hen te vertegenwoordigen in de schoot van de nationale of internationale instanties in de hoedanigheid van vereniging van de clubs werkgevers van profspelers die spelen in België.

De vertegenwoordigers van de vereniging in de voormelde instanties zijn de woordvoerders van de profclubs wier gemeenschappelijke en algemene belangen zij verdedigen. Ze steunen en verdedigen in de schoot van al deze instanties enkel de standpunten en de beslissingen van de vereniging."

Bovendien heeft de K.B.V.B. er voor gezorgd dat de Pro League vzw de enige vertegenwoordigende organisatie van het beroepsvoetbal in België is (artikel 35 statuten). 

De organen (algemene vergadering en raad van bestuur) van de Pro League vzw zijn dus bevoegd om zich uit te spreken over het competitieformat van de volgende voetbalseizoen. 

Wat bij problemen met een lid van de vzw?

Eerst bemiddeling via algemene vergadering:

Artikel 34 van de statuten bepaalt dat geschillen tussen leden of tussen een lid en de Pro League vzw in eerste instantie aan de algemene vergadering van de vzw moeten worden voorgelegd. 

De algemene vergadering (onder leiding van de voorzitter) moet dan bemiddelen om zo te proberen tot een regeling te komen. Over dit eventuele voorstel tot regeling moet dan binnen "een redelijke termijn" gestemd worden in de algemene vergadering. 

Daarna eventueel via het B.A.S.:

Als er geen regeling kan worden gevonden, wordt het geschil beslecht door het Belgisch Arbitragehof voor de Sport (B.A.S.).

Tegen de beslissing van het B.A.S. is geen beroep mogelijk en haar beslissingen zijn bindend voor de partijen van het geschil (artikel 34 statuten van de Pro League vzw).   

Toepassing op de case van Waasland-Beveren?

Kort samengevat in de volgende stappen:

1. De algemene vergadering van de Pro League vzw beslist o.a, na het vroegtijdig beëindigen van de competitie, dat Waasland-Beveren degradeert van 1A naar 1B.
2. Waasland-Beveren is het hier niet mee eens en een bemiddelingspoging met de Pro League brengt geen oplossing waarin beide partijen zich kunnen vinden. 
3. Waaslaand-Beveren trekt naar het B.A.S., dat oordeelt dat de beslissing van de Pro League vzw om Waasland-Beveren te laten degraderen "onvoldoende verantwoord en/of onredelijk" is. 
4. De Pro League vzw neemt akte van de beslissing van het B.A.S., maar maakt geen aanstalte om haar beslissing over het competitieformat te wijzigen. 
5. Waasland-Beveren vat daarna een procedure aan bij de burgerlijke rechtbank omdat ze door de Pro League vzw niet werd opgenomen in de competitiekalender van 1A voor komend seizoen. 
6. De burgerlijke rechtbank geeft Waasland-Beveren gelijk en legt ook een dwangsom op aan de Pro League vzw per match dat er komend seizoen zou worden gespeeld, als Waasland-Beveren niet mag meedoen aan deze competitie.
   

Louter op basis van de statuten van de Pro League vzw (zie hierboven artikel 34) mag het niet verwonderen dat de burgerlijke rechtbank Waasland-Beveren gelijk geeft. 

Enerzijds bepalen de statuten van de Pro League vzw zelf dat het B.A.S. bevoegd is om een oordeel te vellen bij een geschil, indien er geen regeling komt via bemiddeling (artikel 34, 3e lid statuten). 

Anderzijds bepalen de statuten dat de partijen (waaronder de Pro League vzw zelf in de procedure voor het B.A.S.) gebonden zijn door de beslissing van het B.A.S. en dat de partijen zich dus moeten neerleggen bij deze uitspraak van het B.A.S. 

Het valt uiteraard niet uit te sluiten dat ook andere voetbalclubs (bv. OH Leuven? Beerschot?) zich o.a. op deze clausules in de huidige statuten van de Pro League vzw zullen beroepen om hun gelijk te halen.

Kritische blik op de statuten?

Een screening van de huidige statuten van de Pro League vzw leert ons het volgende:

• Er is momenteel geen gecoördineerde versie van de statuten gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad. De huidige statuten bevatten dus twee delen. Het eerste deel is verschenen op 07.12.2017 en hierop zijn een aantal wijzigingen aangebracht die terug te vinden zijn in de publicatie van 17.10.2019 (tweede deel). Een volledige versie van de statuten waar alle clausules samen staan, is aan te raden en zorgt voor meer duidelijkheid en transparantie. 
• De huidige statuten zijn nog niet aangepast aan het nieuwe Wetboek Vennootschappen en Verenigingen dat in werking is getreden op 01.05.2019. De vzw heeft hiervoor in principe nog tijd, maar het is aangewezen om hier op korte termijn werk van te maken aangezien de huidige statuten onder de "oude vzw-wet" mogelijks in strijd zijn met dwingende regels van het nieuwe verenigingsrecht. 
• Puur inhoudelijk kunnen er best een aantal zaken verankerd worden aan de statuten:
• °Er zit weinig structuur in de huidige statuten:  een samenhangend geheel (verfijning van bepaalde clausules en/of schrapping van een aantal overbodige artikels) zou het overzichtelijker maken en meer duidelijkheid scheppen.  
• °Een aantal organen, zoals het dagelijks bestuur, zijn summier uitgewerkt in de statuten. Hier zouden nog een aantal praktische clausules (bv. wat indien de directeur-generaal wenst uit te treden?) moeten worden toegevoegd. 
• °Er zitten een aantal vage zinnen in bepaalde clausules van de statuten die best concreter kunnen worden ingevuld, bijvoorbeeld: "binnen een redelijke termijn" en "met een eenvoudige of gekwalificeerde meerderheid" (artikel 34, 2e lid) ; "eender welk communicatiemiddel (artikel 13) ; "in principe" zal elk trimester een algemene vergadering worden gehouden (artikel 17) ; ...
• °Een vertegenwoordigingsclausule (handtekeningenclausule) ontbreekt, waardoor nu steeds de meerderheid van de bestuurders in naam van de Pro League vzw dient te tekenen. Dit is praktisch niet altijd evident (o.a. werkverplichtingen / verlof van bestuurders). 

Kort samengevat: 

De statuten van de Pro League vzw zijn voor verbetering vatbaar en kunnen best OP MAAT van deze specifieke instantie worden opgesteld. Tegelijk kan het nieuwe verenigingsrecht worden geïmplementeerd, wat op termijn wettelijk verplicht is. 

De statuten van een vzw vormen de basis (soort van grondwet van je vereniging) van een goede interne en externe werking / bestuur van de vzw!